سيد محمد موسوي بجنوردي
قبل از ورود به اين بحث لازم است مطلبي را بعنوان مقدمه بيان كنم.
مفهوم و ماهيت شرط در اصطلاح فقهاء:
در اصطلاح فقهاء عظام شرط بر مطلق تعهد و الزام و التزام اطلاق ميگيرد.
اعم از اينكه در ضمن عقد باشد يا بطور مصتقل و جداي از عقد باشد, بر همين اساس شيخنا الاعظم الانصاري قدس سره در آغاز بحث شروط, تعريف فيروز آبادي صاحب قاموس را كه ميگويد: الزام الشي و التزامه في البيع و نحوه را رد ميكند, به اين استدلال كه در روايات كثيري شرط بر الزامات و التزامات ابتدائي بكار رفته است, از جمله نبوي معروف كه رسول گرامي (ص) فرمودند: ان قضاء الله احق و شرطه اوثق والولاء لمن اعتق و نيز در اين سئوال مااشرط في الحيوان؟ رسول اكرم (ص) فرمودند: ثلاثه ايام للمشتري شرط در اينجا به معني حق الخيار است, و نيز در بعضي از روايات شرط برنذر و عهد و عد اطلاق شده است.
به همين جهت شروط را با توجه به معناي اخير به دو قسم تقسيم ميكنند. 1_ شرطو ضمن عقد 2_ شروط ابتدائيه كه تفصيل آن خواهد آمد.