توقیف سهم الارث شوهر بابت مهریه+نحوه مطالبه مهریه زن پس از فوت شوهر

وکیل در ایلام

 

قانون گذار، مهریه را حق قانونی زن می‌داند و در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی این مسئله را اینگونه بیان می‌کند: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد.» علاوه بر این در یک نگاه کلی می‌توانیم مهریه را به این شکل تعریف کنیم: «مهریه به مال یا اموالی گفته می‌شود که به دلیل عقد نکاح اعم از دائم یا منقطع (موقت) از سوی شوهر به زوجه تقدیم می‌شود.» معمولا پیش از ازدواج، طرفین نسبت به میزان مهریه، با یکدیگر به توافق می‌رسند و در نتیجه، هر چیزی که ارزش اقتصادی داشته باشد یا مال محسوب شود، به عنوان مهریه زوجه تعیین می‌شود.

 

توقیف سهم الارث بابت مهریه

توقیف سهم الارث ، راهی برای مطالبه مهریه توسط زن یا وکیل او است. ممکن است شوهر، اموال خاصی نداشته باشد یا حتی مال داشته باشد اما آن مال، در دسته مستثنیات دین قرار گیرد. با وجود همه این اوصاف، تصور کنید پدر شوهر، در یک حادثه رانندگی یا به صورت طبیعی فوت کند و در نتیجه اموال و دارایی او برای وراث باقی بماند.

در این صورت، زوجه حق دارد با توقیف سهم الارث بابت مهریه ، حق قانونی خود را دریافت کند. به عبارت دیگر با وجود اینکه وراث شخص فوت شده، شوهر این زن یا حتی بستگان شوهر هستند اما زن حق دارد برای توقیف سهم الارث در مهریه ، اقدامات لازم را انجام دهد. در نتیجه به نظر می‌رسد که زن به عنوان شخصی که از شوهر، دینی را طلب دارد، می‌تواند برای توقیف سهم الارث او اقدام کند، همانطور که شخص طلبکار نیز می‌تواند با توقیف سهم الارث بدهکار، دیون خود را مطالبه کند.

 

مراحل توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه

 

در صورتی که همسر بخواهد از این راه مهریه خود را دریافت کند، می‌تواند ضمن دادخواست مطالبه مهریه از شوهر، توقیف سهم الارث او را از دادگاه تقاضا کند. البته زوجه قبل از تقدیم دادخواست نیز می‌تواند برای توقیف سهم الارث زوج بابت مهریه اقدام کند. در واقع زن یا وکیل او می‌تواند با تقدیم دادخواست تامین خواسته به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، درخواست توقیف اموال سهم الارث برای مهریه را به صورت اجرای قبل از ابلاغ، مطرح کند.

اقدامات پس از توقیف مهریه از سهم الارث

بعد از توقیف سهم الارث و همچنین صادر شدن قرار تامین خواسته توسط دادگاه صالح، باید دادخواست مطالبه مهریه تنظیم شود. بعد از تنظیم دادخواست، باید آن را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی تقدیم کنید. در صورتی که اقدامات اشاره شده، توسط شما یا شخص وکیل انجام نشود، شوهر این حق را دارد که به دادگاه توقیف کننده سهم الارث مراجعه کند و از این مرجع بخواهد تا توقیف ایجاد شده را رفع کند.

 

نحوه مطالبه مهریه زن پس از فوت شوهر

همانطور که در قانون مدنی آمده است، زمانی که شخصی فوت می شود، ابتدا لازم است دیون و بدهی های مالی او پرداخت شود و سپس اگر چیزی باقی مانده باشد،  بر اساس قواعد ارث میان ورثه او تقسیم می شود.

درنتیجه اگر مردی پیش از پرداخت مهریه همسرش فوت نماید، زن می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، مهریه اش را مطالبه نماید؛ حتی در صورتی که تقسیم ترکه متوفی انجام شده باشد.

در این صورت وراث موظف اند مهریه زن را که طلب ممتاز محسوب می شود از محل ماترک، یعنی اموالی که از شوهر به جای مانده، پرداخت نمایند. (اما توجه داشته باشید که اگر شوهر فوت کند و مالی از خود به ارث نگذاشته باشد، پدر شوهر و سایر وراث بر طبق قانون تکلیفی به پرداخت دیون متوفی که مازاد از ماترک است ندارند.)

در این شرایط می بایست دادخواست مطالبه مهریه به طرفیت ورثه متوفی اقامه شود. در مواردی هم که مهریه زن وجه رایج یا پول نقد باشد، تاریخ فوت مبنای محاسبه قرار می گیرد و زن بر اساس شاخص سال فوت شوهر مهریه را دریافت می کند.

آیا گرفتن مهریه از پدرشوهر ممکن است؟

مهریه یکی از تعهداتی است که شوهر در قبال همسرش انجام داده و مطلقا ارتباطی به اطرافیان وی ندارد. این شرایط حتی در صورت عدم تمکن مالی شوهر هم تغییری نخواهد کرد. در هر صورت اگر مهریه عندالاستطاعه باشد و اگر مردی مال داشته باشد زن می تواند مهریه را از طریق دادگاه یا اجرای ثبت وصول کند؛ اگر هم مالی برای توقیف نباشد و مهریه عندالمطالبه باشد با مطالبه زن، مرد می تواند شخصا یا با وکیل  با دادن دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه از دادگاه تقاضای تقسیط مهریه کند.

حال اگر پدرشوهر در ضمن عقد نکاح و سند ازدواج و یا حتی در قراردادی مستقل، پرداخت مهریه را تقبل کرده و یا ضمانت شوهر (پسرش) را کرده باشد، شرایط به گونه دیگری خواهد بود؛ در اینصورت زن می تواند برای آنچه پدرشوهر تعهد کرده و به جهت مطالبه مهریه خود به او مراجعه نماید

روند توقیف سهم الارث شوهر جهت وصول مهریه

به منظور وصول مهریه از سهم الارث شوهر، زن باید دادخواستی در این خصوص تنظیم کند و این دادخواست تأمین اموال را به دادگاه خانواده ارائه دهد که این روند قانونی ممکن است مدتی زمان ببرد. دادگاه، اموال مربوطه سهم الارث را تا سپری شدن روند قانونی توقیف می کند و تا زمانی که این روند طی نشود و اموال از طریق مزایده به فروش نرسد و مهریه پرداخت نشود این اموال آزاد نمی شود. بدیهی است که اگر زن فوت کرده باشد؛ فرزندان و دیگر وارثان او می توانند درخواست مطالبه وصول مهریه پس از فوت شوهر را تنظیم و جهت احقاق این حق اقدام نمایند.

آیا امکان وصول مهریه از دیه شوهر وجود دارد؟

همانطور که امکان مطالبه مهریه از سهم الارثی که به شوهر رسیده است وجود دارد، وصول آن از دیه شوهر نیز قابل انجام است. دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس، به ولی یا اولیای دم فرد فوت شده پرداخت می شود.

حال اگر این دیه داده شده برای شوهر فوت شده، به عنوان اموال و دارایی او شناخته بشود، زوجه و وراث او (شوهر) می توانند از این دیه سهم الارث خود را مطالبه نمایند. در واقع مهریه زن به عنوان یک دین ممتاز حتی قبل از تقسیم اموال ترکه بین وراث از دیه شوهر به او تعلق خواهد گرفت.

وکیل پایه یک ایلام جعفرجعفرزاده