قرار جلب به دادرسی
در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ دیگر خبری از قرار مجرمیت نیست و به جای آن از قرار جلب به دادرسی سخن گفته شده است. در واقع، قرار جلب به دادرسی، همان قرار مجرمیت سابق است. در نتیجه، باید گفت که در قانون جدید آیین دادرسی کیفری (مصوب ۱۳۹۲) امکان صدور قرار مجرمیت برای متهم وجود ندارد.
ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری چنین است: «بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده را فوری نزد دادستان ارسال می کند.»
در ادامه، برخی نکات کاربردی را در خصوص قرار جلب به دادرسی بیان می کنیم.
۱ . صدور قرار جلب به دادرسی، مقدمه ی صدور کیفرخواست است. قرار جلب به دادرسی، معمولا، توسط بازپرس صادر می شود. در صورتی که قرار جلب به دادرسی از سوی دادستان (یا دادیار اظهار نظر) مورد تأیید واقع شود منجر به صدور کیفرخواست خواهد شد. البته باید این را هم اضافه کرد صدور قرار جلب به دادرسی از سوی دادیار، دادستان و معاون دادستان نیز ممکن است.
- قرار جلب به دادرسی باید مستدل ( یعنی دارای دلایل توجیه کننده) و مستند( یعنی مستند به مواد قانونی) باشد (ماده ۲۶۴ قانون آیین دادرسی کیفری.) این قرار، الزاما در خاتمه تحقیقات مقدماتی صادر می شود و قابل اعتراض هم نیست. فاصله ی بین ختم تحقیقات و صدور قرار جلب به دادرسی نباید بیش از پنج روز باشد، گرچه معمولا با اعلام ختم تحقیقات، صادر می شود.
- در صورتی که نسبت به قرار منع تعقیب متهم، توسط شاکی یا وکیل شاکی اعتراض شود ، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود؛ اگر دادگاه اعتراض شاکی یا وکیل شاکی را بپذیرد و قرار منع تعقیب را نقض کند، در این صورت، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده را برای اخذ تأمین و آخرین دفاع از متهم به دادسرا عودت خواهد داد. در این حالت، دادسرا پس از احضار متهم، تفهیم اتهام، اخذ تأمین مناسب و آخرین دفاع از وی، پرونده را بدون صدور کیفرخواست به دادگاه اعاده خواهد کرد (ماده ۲۷۶ قانون آیین دادرسی کیفری.)
- پس از صدور قرار جلب به دادرسی توسط بازپرس، پرونده باید فورا به نظر دادستان (یا دادیار اظهار نظر) برسد و دادستان (یا دادیار اظهار نظر) نیز باید ظرف سه روز نسبت به قرار صادره اظهار نظر کند. این اظهار نظر دادستان (یا دادیار اظهار نظر) می تواند موافقت با قرار جلب به دادرسی یا مخالفت با آن باشد. در صورت موافقت، کیفرخواست صادر خواهد شد. در صورت مخالفت، پرونده نزد بازپرس اعاده می شود؛ اگر بازپرس همچنان بر نظر خود پافشاری کند، پرونده جهت حل اختلاف به دادگاه کیفری مربوط ارسال خواهد شد. این را هم باید اضافه کرد که ممکن است دادستان بدون موافقت یا مخالفت با قرار جلب به دادرسی، ابتدائا، تکمیل تحقیقات را از بازپرس بخواهد.
