Contents
مطالبه مهریه پس از فوت زن
ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که آیا مهریه به ارث میرسد؟ طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر کدام از زن و شوهر پس از مرگ، از آن یکی ارث میبرد. توارث نیز بین زن و شوهر وقتی برقرار میشود که رابطه زوجیت آنها دائمی باشد. در ازدواج موقت، رابطه توارثی برقرار نمیگردد و زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند.
مهریه جزو حقوق قانونی زوجه بوده و جزئی از اموال وی تلقی میشود. زن میتواند در صورتی که مهریه وی عندالمطالبه باشد، در هر زمان نسبت به دریافت آن اقدام و درخواست نماید. از طرف دیگر با توجه به مالکیت زن بر مهریه، مانند هر حق دیگری، مالکیت مهریه نیز در صورت فوت زوجه به وراث منتقل خواهد شد. از همین رو وراث زوجه این حق قانونی را دارند که پس از فوت زوجه به قائم مقامی وی، پرداخت مهریه را از زوج مطالبه نمایند.
پرداخت مهریه زوجه نسبت به تمامی بدهیهای زوج در اولویت قرار دارد. تنها در صورتی که مدارکی مبنی بر پرداخت مهریه در زمان حیات زوج وجود داشته باشد و یا زوج مدرکی را ارائه کند که نشان دهد که زوجه مهریه را به زوج بخشیده است، میتواند از پرداخت این دین، طبق قانون معاف شود. دریافت مهریهی زوجه توسط وراث، با تنظیم دادخواست مطالبهی مهریهی زوجه متوفی مقدور است. برای مطالبه مهریه پس از فوت زن علاوه بر دادخواست، نیاز به ارائهی عقد نامهی زوجه و مدرک گواهی انحصار وراثت نیز وجود دارد.
وکیل مطالبه مهریه در ایلام 09185104800
مهریه بعد از فوت زن به چه کسانی تعلق میگیرد؟
وقتی زنی فوت میکند، تمام حقوق و مطالبات او به ورثهاش میرسد. از جمله حقوق زن، مهریه اوست که در زمان حیاتش از شوهر نگرفته باشد. یکی از دلایل اهمیت این موضوع این است که پدر و مادر زن از مهریه او ارث میبرند. شوهر و فرزندان نیز جزء ورثه هستند و علاوه بر والدین زن، از مهریه ارث میبرند.
نکتهی قابل توجه در مورد مطالبه مهریه پس از فوت زن این است که اگر در ایام زناشویی نزدیکی انجام نشده باشد، زن و ورثهی وی مالک نصف مهریه خواهند بود و اگر رابطهی زناشویی انجام شده باشد، وراث مالک تمام مهریه هستند. در این موارد برای مشخص کردن میزان و سهم الارث هر یک از وراث، بایستی قوانین مربوط به طبقات وراثت به صورت کامل مورد توجه قرار گیرد.
مهریه زن بدون بچه
برای محاسبه مهریه زن فوت شده بدون فرزند، باید سهم شوهر از مبلغ مهر کسر شده و طبق سهمالارث پدر و مادر، به آنها پرداخت شود. اگر در ایام زناشویی دخول انجام نشده باشد، زن و ورثه او مالک نصف مهریه و اگر دخول انجام شده باشد، مالک تمام مهریه او هستند.
مطالبه مهریه توسط وراث زوجه
اگر مردی فوت کند و مهریه همسر خود را پرداخت نکرده باشد، با توجه به این که مهریه طلب ممتاز محسوب میشود، پس از فوت مرد مهریه به زن پرداخت میشود.
اگر زنی فوت کند و مهریهاش را نگرفته باشد و یا به شوهر نبخشیده باشد، شرایط به این صورت خواهد بود:
حق مطالبه مهریه همواره برای ذینفع آن وجود خواهد داشت، حتی اگر زوجه در قید حیات نباشد. یعنی با فوت زوجه، حق مطالبه مهریه مانند هر حق یا مال دیگری به وراث او منتقل میگردد.
وراث میتوانند بعد از فوت زوجه و به قائم مقامی از طرف او، مهریه متوفی را از زوج مطالبه کنند و به هیچ دلیلی زوج نمیتواند از پرداخت مهریه زوجه متوفی خود به ورثه او، امتناع کند؛ زیرا دین ناشی از مهریه از جمله دیون ممتاز است.
حتی در صورت وجود دیون متعدد زوج، باز هم تادیه مهریه زوجه بر سایر دیون او مقدم است.
وراث زوجه برای مطالبه مهریه او، وراث زوجه دادخواستی تنظیم میکنند و به نسبت سهمالارث خود به طرفیت زوج، حقوق قانونی زوجه متوفی را مطالبه میکنند. ورثه زوجه باید مدارکی مثل گواهی انحصار وراثت و عقدنامه زوجه را نیز به دادگاه تقدیم کنند.
ارث بردن شوهر از مهریه زن
شوهر نیز جزو ورثه زن به حساب میآید و از مهریه او ارث میبرد. بنابراین اگر مهریه را پرداخته باشد، از همان ارث خواهد برد و اگر مهریه را نپرداخته باشد، به نسبتی که قانون مشخص کرده است مالک مهریه خواهد شد و دیگر آن مقدار را پرداخت نخواهد کرد. مثلا اگر تمام اموال زنی که فوت شده ۱۰۰ سکه بهار آزادی مهریه او باشد، درصورتیکه زن دارای فرزند باشد، مرد یک چهارم یعنی ۲۵ سکه را به ارث برده و تنها ۷۵ سکه را باید به سایر وراث بپردازد. اما اگر زن فرزندی نداشته باشد، مرد یک دوم یعنی ۵۰ سکه را به ارث برده و باید ۵۰ سکه باقی را به سایر وراث پرداخت کند.
در چه صورت مهریه بعد از فوت زن قسطی پرداخت میشود؟
مهریه بعد از فوت زن نیز جزو داراییهای زوجه محسوب میشود و به ورثه میرسد. ورثه زن میتوانند به نسبت سهم خود از این داراییها، آن را مطالبه کنند. شوهر نیز در صورت رابطه زوجیت ارث میبرد. با توجه به اینکه پرداخت مهریه بعد از فوت زن، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زن فوت شده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یکجا پرداخت کند، میتواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.
شرایط گرفتن مهریه بعد از فوت زن
- وارثین زوجه باید مدارکی مانند گواهی حصر وراثت و عقدنامه زوجه به پیوست دادخواست خود، تقدیم دادگاه کنند.
- حتی در شرایطی مانند قتل زوجه، مهریه ساقط نمیشود و ورّاث میتوانند به مطالبه و وصول آن اقدام کنند. تنها نکته در این قسمت این است که در صورتی که زوجه توسط زوج به قتل رسیده باشد، از سهم الارث مهریه محروم خواهد شد.
- در صورتی که زوجه فوت شده باشد، مهریه به وراث به ارث میرسد؛ در این حالت ورثه مستحق دریافت اصل مبلغ مندرج در عقدنامه و نه ارزش روز آن به عنوان مهریه هستند. به دلیل این که این حق برای زوجه در نظر گرفته شده نه وراث وی، بنابراین این مبلغ بر مبنای ارزش روز محاسبه نمیشود.
محاسبه مهریه زن متوفی
برای محاسبه مهریه، سهم شوهر از مبلغ مهریه کسر میشود و مطابق سهمالارث به پدر و مادر او داده خواهد شد.
مهریه زن از جمله دیونی است که بر گردن زوج است و تا پس از مرگ زوج نیز قابل مطالبه است. اگر زن در قید حیات نباشد، وراث ایشان میتوانند به نیابت از او، مهریه زوجه یا مادرشان را از اموال زوج مطالبه کنند. البته در این موارد باید قوانین مربوط به طبقات وراثت و سهم الارث به طور کامل مشخص شده و مورد توجه قرار گیرد.
اگر زن قبل از مطالبه مهریه فوت کند و مهریه وجه رایج باشد، ورثهاش میتوانند آن را دریافت کنند. با توجه به این که بعد از فوت مرد، اموالش به وراث وی میرسد، معمولاً وراث برای دریافت مهریه مادرشان از طریق اقامه و طرح دعوا برای دریافت آن اقدام میکنند و طبق قانون، مهریه به ورثه میرسد.
سوالات متداول
۱. مهریه زن متوفی به چه کسانی میرسد؟
به ورثهای که در زمان فوت زن زنده بودند؛ مثل همسرش، فرزندانش و پدر و مادرش.
۲. آیا بعد از فوت زن مهریه به او تعلق میگیرد؟
بله؛ مهریه بعد از فوت هم به او تعلق میگیرد و باید مانند بقیه اموالش، بین ورثه تقسیم شود.
۳. آیا مهریه زن فوت شده به پدر مادر او به ارث میرسد؟
از آنجایی که به محض وقوع عقد، زن مالک تمام مهریه میشود و بخشی از اموال او به حساب میآید، پس از فوت او حتی اگر شوهر آن را پرداخت نکرده باشد، باید مهریه را به ورثه پرداخت کند. بنابراین اگر پدر و مادر زن متوفی در زمره وارثان باشند، از مهریه و سایر اموال او ارث خواهند برد.
۴. آیا مهریه زن متوفی نیز قابل تقسیط است؟
با توجه به اینکه حکم مهریه زن فوتشده، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زوجه فوتشده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یکجا پرداخت کند، میتواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.
دادگاه صالح در رسیدگی به مطالبه مهریه درفرض فوت زوج
پیام: رسیدگی به دعوی مطالبه مهریه از ماترک زوج متوفی در صلاحیت دادگاه آخرین اقامتگاه وی است؛ زیرا ماده 12 قانون حمایت خانواده مربوط به زمان وجود رابطه و علقه زوجیت است و شامل پس از فوت زوج نمی شود.
وکیل پایه یک ایلام جعفرجعفرزاده